Plakkaat van Verlatinghe

Het plakkaat van Verlantinghe werd op 26 juli 1581 ondertekend door provinciën, hierbij verbraken de opstandelingen de banden met de Spaande vorst Filips II. Ze vonden het duidelijk dat Filips zijn taken niet goed uitvoerde als vorst. De gewesten gingen akkoord en het plakkaat van Verlatinghe werd ondertekend.

Het kwam eigenlijk neer op een onafhankelijks verklaring, waardoor er in 1588 een republiek ontstond. Voor de Amerikanen was dit een inspiratie bron, het zou dienen voor de Amerikaanse onafhankelijks verklaring.

Filips regeerde vanuit Spanje, en maakte zijn halfzus Margretha van de Nederlanden. Hoge edelen waaronder Willem van Oranje waren adviseurs om haar heen.
Door het afwijzen van Filips, was het niet zo dat Nederland nu geen heerser meer zou willen. De Staten-Generaal bood de hertog van d’Anjou, Elizabeth van Engeland en Robert Dudley. Uiteindelijk werd er gekozen voor een republiek. Hierbij ligt de macht bij één of meerde personen die niet door erfopvolging word aangewezen. Maar het staatshoofd word gekozen, en dat kan via het volk of door het parlement, en dat heeft een bijdrage levert aan de parlementaire democratie. Ook kan het door middel van een staats greep of buitenlandse bezettingen.

Het plakkaat van Verlinghe was onbewust in die tijd een begin van de rechtsstaat. Wanneer een koning volgens het volk zijn plichten niet na kwam en zich als een alleenheerser gedroeg, kwam het volk met recht van opstand.